Overgewicht: kindertijd

Op mijn vorige blog over overgewicht kwam een lawine aan reacties. Ook was het binnen de kortste keren één van mijn meest gelezen posts. Blijkbaar raakt het iets aan wat voor vele mensen herkenbaar is! Dus wil ik af en toe daar iets over schrijven.

Vandaag wil ik iets vertellen over mijn kindertijd daarin, en daaropvolgend hoe ik daar met mijn eigen dochter mee omga.

Als kind was ik heel smal en heel dun. Ik had zulke dunne beentjes dat wegwerpluiers me zelfs niet pasten (is me verteld, zelf weet ik dat niet meer ;-). En tot mijn puberteit wist ik heel goed wanneer genoeg genoeg was, en stopte ik simpelweg met eten als ik vol was. Wij aten thuis vrij normaal. Soms aardappelen, groente, vlees, elke vrijdag aten we patat, in het weekend werd er wat aangerommeld. We aten ook ¨gewoon¨ wat lekkers, snoep, chips, ijsjes.
Maar mijn moeder had haar hele leven al geworsteld met haar gewicht. En dat wist ik. Ik wist ook dat zij daar een heel sterk gevoel over had. Zij was als kind wat gezet geweest en had dat opgelost door vooral erg weinig te eten. De boodschap was onbewust: dun is goed. Dik is naar. Ook al kon zij daar helemaal niks aan doen, we hebben allemaal zo onze spoken, het heeft me zeker gevormd.
Ik weet nog de keer dat ik vormen begon te krijgen en op vakantie net in een caravan in de spiegel in de slaapkamerdeur kon kijken. Het beviel me eigenlijk wel wat ik zag. Mijn moeder kwam binnen en ik zei dat tegen haar. Haar antwoord was: ¨wel een beetje voluptueus¨. Voluptueus is fout. Dun is goed. Het gaf me een knauw. Naarmate ik in de puberteit kwam kreeg mijn lijf meer behoefte aan eten. Ik at altijd vier boterhammen per dag, maar met die hoeveelheid had ik intussen simpelweg altijd honger. Maar ik voelde niet de ruimte om te vragen om meer te eten. Dat zou een oordeel opleveren. Nadat ik een poosje zes boterhammen had gegeten en toch maar terug ging naar vier vertelde mijn moeder me hoe ontzettend trots ze op me was.
Er is ook een familiehistorie natuurlijk. Een hele familie vol overgewicht. Opa. Ooms. Oma. En intussen worstelt de hele jongere generatie er altijd mee. Sommige mensen worden nu eenmaal een stuk sneller dik dan anderen.

Ik had honger. Dus ging ik op zoek naar eten. En als tiener koop je dan geen volkorenbrood en mager beleg. Nee, dan koop je patat, gebak en snoep. Ik stal zelfs uit mijn moeder´s portemonnee om zo eten te kunnen kopen. Vooral ook in combinatie met een zeer moeilijke tijd op school was een eetprobleem geboren.
Ik neem, voor de duidelijkheid, mijn geweldige moeder absoluut niets kwalijk. Zij heeft er zelf altijd mee geworsteld en heeft haar geschiedenis daarin. Ze heeft haar uiterste best gedaan op haar manier om mij gezond op te laten groeien. Dat die manier voor mij wellicht niet denderend uitpakte is geen schuldvraag, maar gewoon een gevolg. Oprah Winfrey zegt zo mooi: if you know better, you do better. En ik denk dat heel veel vrouwen onbewust hun dochters een boodschap meegeven: dun is goed. Vormen zijn fout. Puur omdat zoveel vrouwen voor de spiegel staan en zuchten en klagen over hoe ze eruit zien. Dochters zijn niet ziende blind en horende doof. Ze zien alles en nemen je voorbeeld over. Hoe jij jezelf ziet heeft een effect op je dochter, of je er nou bewust iets over zegt of niet.

Met Sophie doe ik het dan ook heel anders. Gezond eten vind ik enorm belangrijk, gezien mijn historie van ziekte en allergieën. Ik wens Sophie een gezond leven toe.
Ik geef haar dan ook vrijwel alleen gezonde opties. Maar binnen die opties mag ze altijd zoveel eten als ze maar wil/nodig heeft. En dat kind kán me eten joh! Echt niet te filmen.
Ik probeer haar te leren dat bepaalde dingen niet zo fijn zijn voor je lijf. Snoepjes bijvoorbeeld. Dat het echt niet erg is om af en toe wat (in ons geval wegens allergie sowieso suikervrij en met natuurlijke zoetstoffen) te snoepen maar dat het niet de méést denderende brandstof is voor je lijf. Dat we soms heerlijk zelfgemaakt chocolade ijs maken en daarvan genieten maar niet de hele tijd.
Kortom: ik probeer haar te leren wat ik zelf heb geleerd, namelijk om eten te zien als prettige brandstof, niet als beloning of als straf. En om keuzes te maken gebaseerd op wat lekker én fijn is. We koken graag samen, en Sophietje van 9 vraagt intussen regelmatig of zij eten mag maken. Dan maakt ze doorgaans pasta met tomaten en groente. Ze houdt erg van pasta.
Ze is smal en slank, net als ik was. Ze is enorm atletisch, heeft spieren en een enorme hoeveelheid energie. En ze vindt het duidelijk fijn om slank te zijn. Maar ik probeer die lading eruit te halen. Geen waardeoordelen. Ze mag gewoon zijn wie ze is, zélfs als toch op een gegeven moment de genen haar zouden inhalen en ze zou aankomen. Hopelijk heeft ze genoeg genen van slanke Ben. Want ik zal nooit ontkennen dat dat het leven een enorme stap eenvoudiger maakt.

Ik denk zelf dat het niet gezond is om zuivel te eten. Zuivel is melk voor kalfjes. Ik denk ook niet dat het goed voor je is om geraffineerde suiker te eten. Ik geloof in écht eten, met échte ingrediënten, wat je liefst zelf maakt. Pakjes en zakjes komen er hier dan ook niet in. Ook Echtgenoot, die overal tegen kan, eet weinig suiker en zuivel. We maken alles from scratch. En weet je? Zoveel werk is dat echt niet. En dát hoop ik mijn dochter wel mee te kunnen geven. Dat ze keuzes maakt gebaseerd op wat ze lekker vindt én goed voor is. En daar dan van geniet. En dat ze hopelijk nooit hoeft te dealen met schuldgevoel over eten.